Wat zijn neurotransmitters?

Onze hersenen zijn te omschrijven als een verwonderlijke chemische machine die een lichaam moet aansturen binnen milliseconden (bijvoorbeeld tijdens voetballen) maar die ook tientallen jaren dat ene beschamende verhaal van je beste vriend kan onthouden. Daarbij komt het verwerken van emoties en het ontstaan van gedachten: een eindeloos complex verhaal.

Wat is een neurotransmitter precies?

Om al deze zaken aan te sturen maken de hersenen gebruik van neurotransmitters (neuro = zenuw, transmitter = boodschapperstof, ‘overbrenger’). Een neurotransmitter is een chemische stof die signalen overdraagt tussen zenuwcellen in de hersenen en het zenuwstelsel.

Serotonine, dopamine en (nor)adrenaline

Als festivalganger ben je waarschijnlijk bekend met de termen serotonine, dopamine en (nor)adrenaline. Dit zijn drie voorbeelden van neurotransmitters en ook direct drie van de belangrijkste, maar er bestaan er meer dan 100. Onder festivalgangers is serotonine vaak het bekendst, gezien de rol bij het gevoel van euforie en extase op festivals en nadien de beruchte dinsdagdip.

Neurotransmitter: een breed begrip

De term neurotransmitter is een heel breed begrip. De stofjes kunnen verschillen van kleine stofjes tot grote moleculen. Wat alle neurotransmitters overeenkomstig hebben is dat ze zich per definitie moeten bevinden in de verbinding tussen de zenuwcellen: de synapsen, en dat ze de zenuwcel waarmee ze verbinden moeten activeren of remmen. Met ongeveer 90 miljard zenuwcellen (ja, 90.000.000.000), waarvan elke cel meerdere synapsen heeft, kun je je voorstellen dat de hersenen ongelooflijk complexe verbindingen hebben. Het aantal is net zo groot als het aantal bomen in het Amazonegebied. Dit stelt ons in staat om live op de muziek te dansen, tegelijkertijd te kletsen en ook nog eens na te denken over wanneer je weer richting de Dixie moet gaan. Klinkt heel simpel, maar de werking erachter is dat niet.

Om stabiliteit te behouden, vertrouwt het systeem op een balans tussen activerende neurotransmitters zoals glutamaat, die neuronen 'aanzetten', en remmende zoals GABA, die ze 'uitzetten'. Je kunt deze balans het beste vergelijken met het gaspedaal en de rem van een auto. De activerende stofjes (glutamaat) zijn het gaspedaal; ze geven het signaal om vooruit te gaan en actie te ondernemen. De remmende stofjes (zoals GABA) zijn de rem; ze zorgen voor controle, rust en precisie. Zonder rem zou de auto onbestuurbaar zijn en overal tegenaan botsen. Zo zorgt de 'rem' in onze hersenen ervoor dat we niet overweldigd raken door alle prikkels. Het filtert ruis weg, zodat we ons kunnen focussen op één gesprek in een drukke kamer. Het is juist dit perfecte samenspel tussen gas geven en afremmen dat ons in staat stelt om complexe, doelgerichte taken uit te voeren.

Wat zijn de belangrijkste neurotransmitters?

We noemden al kort dat serotonine, dopamine en (nor)adrenaline drie van de belangrijkste neurotransmitters zijn. Maar omdat er zoveel neurotransmitters zijn en de hersenen zo complex zijn, is het eigenlijk veel te simpel om te zeggen dat serotonine en dopamine de belangrijkste neurotransmitters zijn. De ene neurotransmitter functioneert niet zonder de ander, en daarom is het lastig om te definiëren welke het belangrijkst is. Dit is ook de reden dat er geen 5-HTP of tryptofaan in Tripsitter zit; deze middelen hebben geen bewijs voor enig positief effect achter zich (behalve anekdotisch) en wij vinden dat een ontspannen lichaam een festival veel beter aan kan. We hebben daarom in ons supplement gekozen voor andere ingrediënten, waar je meer over leest op halverwege deze pagina .